Enkele jaartallen

​

1545-1563

Het Concilie van Trente gaf aan om een vaste toenaam (achternaam) aan te nemen.

​

23-08-1794

In België werd iedereen bij decreet van 6 Fructidor verboden een andere naam te voeren dan die vermeld stond in de geboorteakte.

​

18-08-1811

Bij keizerlijk decreet van Napoleon werd iedereen in Nederland, die nog geen geslachtsnaam had, bevolen binnen een jaar een geslachtsnaam aan te nemen. Velen namen dit niet ernstig met als gevolg geslachtsnamen die hun nageslacht in grote verlegenheid hebben gebracht. Anderen gaven er geen gehoor aan.

​

17-05-1813

Bij decreet werd de termijn voor geslachtsnaamaanneming verlengd tot 01-01-1814.

​

05-11-1825

Bij Koninklijk Besluit van Koning Willem I werd het bevel tot aannemen van een geslachtsnaam onder strafbedreiging herhaald. Hieruit volgden vele Registers van Naamsaanneming. Een akte van naamsaanneming uit het Register laat de aangever van de naam zien en de familienaam die gewenst wordt aan te nemen. Ook ziet men de namen van degenen voor wie opgetreden wordt, zoals broers, zusters, kinderen, kleinkinderen met hun leeftijd. Als laatste wordt deze akte 'indien zulks geleerd hebbende' ondertekend.

Deze registers zijn te raadplegen in de rijksarchieven, enkele streek- en gemeentearchieven. Het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG) bezit een aantal van deze registers op microfiche.

​

1956

België heeft een 'Repertoire belge des noms de famille' op grond van de gegevens van de volkstelling van 31-12-1947.

​

1963-1988

Nederland begon eigenlijk pas na 1948, toen de Naamkundecommissie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) werd ingesteld. Het belangrijkste werk van deze akademie is het Nederlands repertorium van familienamen. Dit repertorium geeft een overzicht van de familienamen en de aantallen dragers van die familienamen, zoals opgegeven bij de Volkstelling van 31-05-1947.

Tussen 1963 en 1988 is het repertorium in veertien delen uitgegeven. Een deel per provincie en drie afzonderlijke delen voor de steden Amsterdam, Den Haag en Rotterdam.

Bij het Meertens Instituut wordt een naamkundig project uitgevoerd met als doelstelling informatie te geven over de ontstaansgeschiedenis van de familienamen in Nederland. Op basis van de oudste gegevens worden de namen verklaard. Het namencorpus dat als uitgangspunt dient, is ontleend aan het Nederlands Repertorium van familienamen.