top of page

Arij Pieter van Katwijk (1822 - 1884)

 

Arij Pieter van Katwijk, zoon van Frans Gerritsz van Katwijk en Margaretha Bijl, is geboren op 12 november 1822 in Rotterdam. Arij is op 14 november 1822 aangegeven en ingeschreven bij de burgerlijke stand te Rotterdam door zijn vader Frans.

Handtekening Arij Pieter van Katwijk (1822)
Geboorteakte Arij Pieter van Katwijk (1822)

Geboorteakte Gemeente Rotterdam.

Bron; FamilySearch 

Uiterlijke kenmerken

Aan de hand van het Militieregister kunnen we redelijk nauwkeurig beeld van Arij Pieter schetsen. In deze militieregisters is de administratie van alle mannen die werden opgeroepen voor de dienstplicht bijgehouden. De bron is landelijk bewaard gebleven en is opgetekend in de periode van 1814 tot en met 1941. In de militieregisters zijn daarom veler voorouders terug te vinden.

In het militieregister waarin Arij Pieter is opgenomen kunnen we terug vinden dat hij 1 El, 7 Palmen, 3 Duimen en 5 strepen groot was, omgerekend is dat 1735 mm. Zijn gezicht was ovaal, zijn voorhoofd rond zijn neus groot en kin spits. Verder had hij blond haar en bruine ogen.

Militieregister Arij Pieter van Katwijk
Militieregister Arij Pieter van Katwijk

Uitreksel Militieregister.

Bron; Militierester.nl

Huwelijk

Arij Pieter, ongeveer 24 oud, trouwde de negen jaar oudere Catherine Franzen op 11 november 1846 in Rotterdam. Catherine, dochter van Onbekend voornaam Franzen en Catherine Franzen, is geboren op 14 maart 1813 in Coblenz, Departement Rijn en Moezel, Duitsland en overleden op 22 november 1864 in Rotterdam.

In de huwelijksbijlage is voor zowel Arij Pieter als voor Catherine een “verklaring van Armoede in welke gevallen ook, behalve in zake van successie, volgens het besluit van den 2den van April 1828” opgenomen. Dit houdt in zij waren vrijgesteld van belastingen die bij huwelijk werden geheven.

Huwelijksakte Arij Pieter van Katwijk en Catherine Fransen (1846)

Huwelijksakte Arij Pieter van Katwijk en Catherine Fransen,

Gemeente Rotterdam.

Bron; FamilySearch

Verklaring van Armoede Arij Pieter van Katwijk
Verklaring van Armoede Catherine Franzen

Verklaring van Armoede uit de huwelijksbijlage.

Gemeente Rotterdam.

Bron; FamilySearch

Arij Pieter en Catherine Franzen betrekken medio 1846/47 een woning aan de Goudsche Wagenstraat, nummer 620. De Goudsche Wagenstraat of als Goudsewagenstraat lag tussen de Hoogstraat en de Goudsesingel loopt de Goudsewagenstraat. Het is het gedeelte van de weg naar Gouda dat vanouds binnen de grenzen van de oude stadsdriehoek liep.

Goudsche Wagenstraat te Rotterdam.jpg

Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking.

Bron; Gemeentearchief Rotterdam

Goudsche Wagenstraat te Rotterdam (1865)

Rotterdam uit de Gemeente atlas van Nederland (circa 1868) met in het geel aangegeven de Goudsche Wagenstraat.
Getekend door J. Kuyper

Overlijden  Catherine Franzen

Op 22 november 1864 overlijdt Catherine Franzen, kinderloos op 51-jarige leeftijd in een huis staande aan de Korte Baanstraat nummer 271 te Rotterdam.

Overlijdensakte Catharine Franzen (1864)

Overlijdensakte Catharine Franzen (1864)

Bron: FamilySearch

2e Huwelijk

Twee jaar na het overlijden van Catherine Franzen trouwt de 44-jarige Arij Pieter met de 24-jarige Maaike Rombout, op 20 juni 1866 in Rotterdam.

Maaike is een dochter van Michiel Rombout en Margaritha Jacoba de Heus en is geboren op 3 januari 1842 in Dordrecht.

Huwelijksakte Arij Pieter van Katwijk en

Huwelijksakte Arij Pieter van Katwijk en Maaike Rombout,

Gemeente Rotterdam.

Bron; FamilySearch

Op 23 februari 1867 betrekken Arij Pieter en Maaike een woning aan de Raamstraat 562 te Rotterdam. Op 9 augustus 1866 wordt in een huis staande aan de Raamstraat 6 - 536 te Rotterdam hun eerste kind Margaretha Jacoba geboren.

 

Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking

Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking.

Bron; Gemeentearchief Rotterdam

Op 13 mei 1868 op 1-jarige leeftijd overlijdt Margaretha Jacoba in het huis staande in Wijk K, nummer 448a te Strijen. De aangifte van het overlijden is gedaan door Michiel Rombout, halfbroer van Maaike. In de aangifte staat vermeld dat Arij Pieter en Maaike tijdelijk in de gemeente verbleven.

 

Op 26 juni 1868 laat Maaike zich uitschrijven bij de gemeente Rotterdam en verhuist naar Michiel Rombout in Strijen. Arij Pieter en Maaike worden beide op 18 juli 1868 bijgeschreven in een huis staande in wijk K, nummer 448a te Strijen. Het woonadres van Michiel Rombout, de halfbroer van Maaike.

Registers der bevolking Strijen Arij Pietervan Katwijk

Registers der bevolking Gemeente Strijen.

Bron; FamilySearch

Op 16 september 1868 wordt daar Grietje Jakoba geboren. De geboorte is aangegeven door de Michiel Rombout omdat Arij Pieter ten tijde van de geboorte wonende was in Rotterdam.

Op 8 december 1868 zijn Arij Pieter en Maaike weer uitgeschreven bij de gemeente Strijen en zijn weer vertrokken naar Rotterdam. Enkele dagen op later op 11 december 1868 overlijdt Grietje Jakoba, twaalf weken oud in het huis getekend nummer 110 te Katendrecht. Katendrecht was in de tijd een zelfstandige buurgemeente van Rotterdam, liggende aan de overzijde van de Maas. In die periode was Katendrecht een relatief welvarend dorp, omringd door vruchtbare polders.

 

Katendrecht.jpg

Fragment uit de plattegrond van Rotterdam met twee spoorlijnen met aan de overzijde van de Maas Katendrecht (1864). Bron; Beeldbank Rotterdam

De verhuizing naar Zaandam

Op 10 mei 1870 arriveert vanuit Rotterdam Maaike tezamen met de familie Johannes Henricus van IJssel Groothuis (geboren op 14-07-1824 te Woudenberg) en schrijft zich in bij de gemeente Zaandam. De familie betrekt een woning op de Molenbuurt 84. Maaike gaat inwonen bij de familie en is werkzaam als dienstbode. Arij Pieter van Katwijk blijft achter in Rotterdam.

Johannes Henricus van IJssel Groothuis was in Rotterdam werkzaam als commies der Posterijen en woonde met echtgenote Wilhelmina Immink en zijn 70-jarige moeder Henriëtte Clasina van Stralen aan de Goudschestraat 591 II (nieuw nummer 24) van 21 september 1865 tot 28 april 1870. Maaike was hoogstwaarschijnlijk hun niet-inwonende dienstbode. Zie Stadarchief Rotterdam.

De afbeelding rechts is een Silhouetportret van Johannes Henricus van IJssel Groothuis 1848-1862. Bron; Rijksmuseum Amsterdam

Silhouetportret van Johannes Henricus IJ
Molenbuurt 84 te Zaandam.jpg

Nadere toegang bevolkingsregister op archieftoegang Gemeente Zaandam.

Bron; Gemeentearchief Zaandam

In de het bevolkingsregister staat dat Maaike op 31 december 1839 is geboren in Dordrecht. Maaike heeft bij inschrijving (bewust?) een verkeerde geboortedatum vermeld. Volgens de geboorteregisters is zij geboren op 3 januari 1842 te Dordrecht als kind van Michiel Rombout en Margaritha Jacoba de Heus.

Maaike als dienstbode

In het bevolkingsregister van de Gemeente Zaandam staat dat Maaike een dienstbode was. Een dienstbode is iemand in loondienst die huishoudelijk werk verricht. Vroeger (in de eerste helft van de twintigste eeuw) ging het meestal om een jonge, ongehuwde vrouw, die ook dienstmeisje genoemd werd. Men onderscheidde de "inwonende dienstbode, die behalve kost en inwoning een klein loon kreeg en het "dagmeisje", dat alleen overdag kwam.

De foto rechts is van dienstbodes voor een Zaans huis aan het werk en dient ter illustratie.

Dienstbodes in Zaandam

Molenbuurt

De Molenbuurt waar de familie Van IJssel Groothuis met Maaike ging wonen is de vroegere naam voor een deel van de Westzijde in Zaandam en liep van de Dam tot de Papenpadsluis. De Molenbuurt dankte zijn naam aan korenmolen De Ruiter.

 

Hieronder een paar foto's uit medio 1900 genomen in de buurt waar zij gewoond hebben. Bron Beeldbank Zaandam.

Links de Westzijde nabij de Stationsstraat (1880). Pand uiterst rechts Molenbuurt 614/H. 376/ Westzijde 42 met links daarvan de in 1867 door Jan Zwaardemaker aangelegde tuin.

Rechts de Westzijde (medio 1900), gezien in de bocht bij de doopsgezinde kerk, met rechts het huis wat toen van mevrouw Hondius Tromp was, later vestigde zich hier de heer H.W.Flentrop, deze heeft de blinde zijgevel gewijzigd en deze boven de middenlijst van een forse reclame voorzien: neemt hier Uw abonnement voor pianostemmen"". De nog latere verbouwing tot winkel heeft dit statige woonhuis geheel veranderd. De deftigste straat van Zaandam, zo werd de Westzijde in die dagen genoemd. Dit gedeelte op de foto werd vroeger de Molenbuurt genoemd. Links achter de iepen was het boekwinkeltje van Stuurman, later bekend als kantoor en drukkerij van dagblad "De Typhoon", rechts daarvan de in italiaanse stijl gebouwde villa van houthandelaar Corver van Wessem, het huis dateert van 1870.

Westzijde - Molenbuurg (1880).jpg
Westzijde - Molenbuurg (1900).jpg

1870-1873 (staat niet vermeld)

Begin 1871 verlaat Maaike het gezin Van IJssel Groothuis, hoogstwaarschijnlijk omdat ze zwanger was geworden en betrekt een heel klein huis op Hazepad nummer 559A. Maaike had ten tijden dat zij daar woonde geen beroep. In het Hazenpad nummer 559, in de geboorteakte Westzijde genoemd is op 28 juli 1871 Dirk en op op 4 december 1873 Simon van Katwijk geboren. In de geboorteakte van Simon is wellicht een foutief nummer (549) vermeld.

Het Zaandamse Hazepad is een zeer klein pad in de Westzijde, tussen Vinkenstraat en Zeemansstraat. De herkomst van de naam is niet bekend. Het Hazepad te Zaandam kreeg in 1644 een reglement, in 1733 werd dat vernieuwd. In 1866 werd het pad door de gemeente Zaandam overgenomen.

 

Na het vertek van Maaike plaatste op 17 december 1870 de

familie Van IJssel Groothuis een advertentie in de Zaanlandse

Courant waarin zij “eene meid” zochten per 1 februari 1871.

Deze diensbode moet Maaike opvolgen.

Zaanlandsche Courant 1870-12-17 p4 - det
Nadere toegang bevolkingsregister op arc

Nadere toegang bevolkingsregister op archieftoegang Gemeente Zaandam.

Bron; Gemeentearchief Zaandam

Ook in deze akte staat dat Maaike is geboren op 31 december 1839 te Dordrecht. Maaike heeft bij inschrijving (bewust?) een verkeerde geboortedatum vermeld. Volgens haar geboorteregisters is zij geboren op 3 januari 1842 te Dordrecht als kind van Michiel Rombout en Margaritha Jacoba de Heus.

Maaike stond ingeschreven als hoofdbewoners tezamen met haar kinderen Dirk (geboren op 28-7-1871 te Zaandam en Simon (geboren op 4-12-1873 te Zaandam. Arij Pieter staat niet ingeschreven.

Medio 1871-1876 (staat niet vermeld).

Rond 1874/75 verhuist Maaike met haar jonge kinderen Dirk en Simon naar een huis op Schapenpad nummer 610 liggende in West Zaandam tussen het Zeemanspad (Zeemansstraat) en het Haringpad (zuidelijk deel Stationsstraat).

In het huis op het Schapenpad nummer 610. Op 27 juni 1878 Machiel en op 13 januari 1876 Margaretha Jacoba van Katwijk geboren. In de geboorteaktes is het Schapenpad Westzijde genoemd.

Schapenpad nummer 610 te Zaandam.jpg

Nadere toegang bevolkingsregister op archieftoegang Gemeente Zaandam.

Bron; Gemeentearchief Zaandam

Maaike schrijft zich in als hoofdbewoners tezamen met Dirk en Simon. Op 13 januari 1876 wordt Margaretha Jacoba geboren.

Ook staat ingeschreven Dirk Botterman (geboren op 15-02-1844 te Zaandam) en van beroep houtzager, zoon van Simon Botterman en Guurtje Duives.

 

Dirk Botterman is jaren later getuigen op het huwelijk tussen Dirk van Katwijk en Johanna Dorst die plaats vond op 18 november 1897 in Alkemade. Wat is de relatie tussen hun??

Arij Pieter is overleden op 12 september 1884 in Rotterdam en begraven aldaar.

Overlijdensakte Arij Pieter van Katwijk (1884)

Overlijdensakte Gemeente Rotterdam.

Bron; FamilySearch

Kinderen van Arij Pieter en Maaike:

  1. Margaretha Jacoba van Katwijk, geboren op 9 augustus 1866 in een huis staande aan de Raamstraat 6 - 536 te Rotterdam. Margaretha Jacoba (genoemd Grietje) is op 13 mei 1868 op 1-jarige leeftijd overleden in het huis staande in Wijk K, nummer 448a te Strijen. De aangifte van het overlijden is gedaan door Michiel Rombout, half-broer van Maaike. In de aangifte staat vermeld dat Arij Pieter en Maaike tijdelijk in de gemeente verbleven.

  2. Grietje Jakoba van Katwijk, geboren op 16 september 1868 in een huis staande in wijk K, nummer 448a te Strijen. De geboorte is aangegeven door de Michiel Rombout, half-broer van Maaike omdat Arij Pieter ten tijde van de geboorte wonende was in Rotterdam. Grietje Jakoba is op 11 december 1868, twaalf weken oud overleden in het huis getekend nummer 110 te Katendrecht.

  3. Dirk van Katwijk, geboren op 28 juli 1871 in een huis staande aan de Westzijde 559 te Zaandam. Dirk is op 5 aug 1942 op 71-jarige leeftijd overleden te Weesp.

  4. Simon van Katwijk, geboren op 4 dec 1873 in een huis staande aan de Westzijde 549 te Zaandam. Simon is op 12 okt 1956 op 82-jarige leeftijd overleden te Sassenheim.

  5. Margaretha Jacoba van Katwijk, geboren op 13 januari 1876 in een huis staande aan de Westzijde 610 te Zaandam. Margaretha Jacoba is op 2 aug 1958 op 82-jarige leeftijd overleden te Leiden.

  6. Machiel van Katwijk, geboren op 27 jun 1878 in een huis staande aan de Westzijde 610 te Zaandam. Machiel is op 7 jul 1923 op 45-jarige leeftijd overleden te Rotterdam.

  7. Albert van Katwijk, geboren op 14 aug 1880 in een huis staande in Wijk H, nummer 250 te Zaandam. Albert is op 12 sep 1958 op 78-jarige leeftijd overleden te Zaandam.

  8. Geurtje van Katwijk, geboren op 2 apr 1883 in een huis staande in Wijk E, nummer 32 te Zoeterwoude. Geurtje is op 30 okt 1970 op 87-jarige leeftijd overleden te Amsterdam.

 

De woonplekken van Arij Pieter en Maaike.

  1. Raamstraat 6 - 536 te Rotterdam (1866)

  2. Een huis staande in Wijk K, nummer 448a te Strijen (1868)

  3. Een huis getekend nummer 110 te Katendrecht

  4. Westzijde 559 te Zaandam (1871)

  5. Westzijde 549 te Zaandam

  6. Westzijde 610 te Zaandam

  7. Een huis staande in Wijk H, nummer 250 te Zaandam

  8. Een huis staande in Wijk E, nummer 32 te Zoeterwoude

bottom of page